ဆီချိုရောဂါ (Diabetes Mellitus) အကြောင်း အသေးစိတ်ရှင်းလင်းချက်

ဆီချိုရောဂါဆိုသည်မှာ ခန္ဓာကိုယ်အတွင်း သကြားဓာတ် (ဂလူးကို့စ်) ကို ထိန်းညှိပေးသော အင်ဆူလင်ဟော်မုန်း လုပ်ဆောင်မှု မူမမှန်ခြင်း သို့မဟုတ် အင်ဆူလင်ဟော်မုန်း ထုတ်လုပ်မှု မလုံလောက်ခြင်းကြောင့် သွေးတွင်းသကြားဓာတ်များ မြင့်တက်လာသော နာတာရှည်ရောဂါတစ်မျိုး ဖြစ်သည်။ ဆီချိုရောဂါကို အဓိကအားဖြင့် အမျိုးအစား (၁) နှင့် အမျိုးအစား (၂) ဟူ၍ ခွဲခြားထားသည်။

ဆီချိုရောဂါ အမျိုးအစားများ

1. အမျိုးအစား (၁) ဆီချိုရောဂါ

   • ခန္ဓာကိုယ်ရှိ ပန်ကရိယ (pancreas) မှ အင်ဆူလင်ဟော်မုန်း လုံးဝမထုတ်လုပ်နိုင်တော့ခြင်းကြောင့် ဖြစ်ပွားသည်။

   • ကုသမှုအနေဖြင့် အင်ဆူလင်ထိုးဆေးကို တစ်သက်လုံး သုံးစွဲရန် လိုအပ်သည်။

   • များသောအားဖြင့် ကလေးဘဝနှင့် လူငယ်ပိုင်းတွင် စတင်တတ်သည်။

2. အမျိုးအစား (၂) ဆီချိုရောဂါ

   • ခန္ဓာကိုယ်က အင်ဆူလင်ကို ထိထိရောက်ရောက် အသုံးမပြုနိုင်ခြင်း (အင်ဆူလင်ကို ခုခံခြင်း) ကြောင့် ဖြစ်ပွားသည်။

   • အသက်အရွယ်မရွေး ဖြစ်နိုင်သော်လည်း အဝလွန်သူများ၊ ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှု နည်းသူများနှင့် မျိုးရိုးလိုက်သူများတွင် အဖြစ်များသည်။

   • စောစီးစွာ သိရှိပါက ဆေးဝါးမလိုဘဲ နေထိုင်မှုပုံစံပြောင်းလဲခြင်းဖြင့် ထိန်းသိမ်းနိုင်သည်။

ဆီချိုရောဂါ၏ လက္ခဏာများ

• ရေအလွန်ငတ်ခြင်း

• ဆီးခဏခဏသွားခြင်း

• ပင်ပန်းနွမ်းနယ်ခြင်း

• မျက်စိမှုန်ခြင်း

• ပိန်ချုံးလာခြင်း (အမျိုးအစား ၁ တွင် ပိုတွေ့ရ)

• အနာကျက်နှေးခြင်း

• လက်ဖဝါး၊ ခြေဖဝါးတွင် ယားယံခြင်း

စားသင့်သော အစားအစာများ

ဆီချိုရောဂါရှိသူများအနေဖြင့် သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ကို ထိန်းညှိရန် အောက်ပါအစားအစာများကို စားသုံးသင့်သည်။

1. အမျှင်ဓာတ်ကြွယ်ဝသော အစားအစာများ

   • ဟင်းသီးဟင်းရွက်များ (ဥပမာ - ကန်စွန်းရွက်၊ မုန်လာဥနီ၊ ပန်းဂေါ်ဖီစိမ်း)

   • သစ်သီးများ (သကြားဓာတ်နည်းသော သစ်သီးများ ဥပမာ - ပန်းသီး၊ သစ်တော်သီး၊ ဘယ်ရီသီးများ)

   • ပဲအမျိုးမျိုး (ဥပမာ - ကုလားပဲ၊ မတ်ပဲ၊ ပဲကြီး)

2. ပရိုတင်းဓာတ်ကြွယ်ဝသော အစားအစာများ

   • ကြက်သား၊ ငါး၊ ပုဇွန်

   • ပဲအမျိုးမျိုး

   • ကြက်ဥ (အကာကို ပိုစားပါ)

3. ကောင်းမွန်သော အဆီများ

   • သံလွင်ဆီ၊ ထောပတ်သီး၊ အခွံမာသီးများ (ဥပမာ - ဗာဒံစေ့၊ သစ်ကြားသီး)

4. ဂျုံကြမ်းနှင့် ကောက်နှံစာ

   • ဆန်လုံးညို၊ ဂျုံကြမ်းပေါင်မုန့်၊ အုတ်ဂျုံ

ရှောင်ရန် အစားအစာများ

1. သကြားဓာတ်များသော အစားအစာများ

   • သကြားလုံး၊ ချောကလက်၊ ကိတ်မုန့်၊ ကွတ်ကီး

   • သစ်သီးဖျော်ရည်များ၊ ဆိုဒါ

2. အဆီများသော အစားအစာများ

   • အမဲသား၊ ဝက်သား၊ ကြက်အရေခွံ

   • ကြော်ထားသော အစားအစာများ (ဥပမာ - အာလူးကြော်၊ ကြက်ကြော်)

3. ပြုပြင်ထားသော အစားအစာများ

   • ဝက်အူချောင်း၊ ဘေကွန်စသည့် ပြုပြင်ထားသော အသားများ

   • ဆားနှင့် သကြားဓာတ်များသော စည်သွပ်ဘူးများ

4. ဂျုံဖြူနှင့် ပြုပြင်ထားသော ကာဗိုဟိုက်ဒရိတ်များ

   • ပေါင်မုန့်ဖြူ၊ ခေါက်ဆွဲခြောက်၊ ပါစတာ

အနေအထိုင်နှင့် နေထိုင်မှုပုံစံ

1. ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှု ပုံမှန်ပြုလုပ်ပါ

   • တစ်နေ့လျှင် မိနစ် ၃၀ မှ ၁ နာရီခန့် လမ်းလျှောက်ခြင်း၊ စက်ဘီးစီးခြင်း၊ ယောဂကျင့်ခြင်းများ ပြုလုပ်ပါ။

   • ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုသည် သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ကို ထိန်းညှိပေးပြီး ကိုယ်အလေးချိန်ကို ထိန်းသိမ်းပေးသည်။

2. ကျန်းမာရေးနှင့်ညီညွတ်သော ကိုယ်အလေးချိန်ကို ထိန်းသိမ်းပါ

   • အဝလွန်ခြင်းသည် ဆီချိုရောဂါအတွက် အဓိက အန္တရာယ်တစ်ခု ဖြစ်သည်။

   • ကျန်းမာရေးနှင့်ညီညွတ်သော အစားအစာများကို စားသုံးပြီး ကိုယ်အလေးချိန်ကို ထိန်းသိမ်းပါ။

3. ဆေးလိပ်နှင့် အရက်ကို ရှောင်ကြဉ်ပါ

   • ဆေးလိပ်နှင့် အရက်သည် ဆီချိုရောဂါ၏ နောက်ဆက်တွဲ ပြဿနာများကို ပိုမိုဆိုးရွားစေနိုင်သည်။

4. စိတ်ဖိစီးမှုကို ထိန်းချုပ်ပါ

   • စိတ်ဖိစီးမှုသည် သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ကို မြင့်တက်စေနိုင်သည်။

   • တရားထိုင်ခြင်း၊ အသက်ရှူလေ့ကျင့်ခန်းများ ပြုလုပ်ပါ။

5. ဆရာဝန်နှင့် ပုံမှန်ပြသပါ

   • ဆီချိုရောဂါရှိသူများသည် ပုံမှန်သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ကို စစ်ဆေးပြီး ဆရာဝန်နှင့် တိုင်ပင်သင့်သည်။

နိဂုံး

ဆီချိုရောဂါသည် နာတာရှည်ရောဂါတစ်ခုဖြစ်သော်လည်း စနစ်တကျ ထိန်းသိမ်းကုသပါက ပုံမှန်လူနေမှုဘဝကို ရရှိနိုင်သည်။ ကျန်းမာရေးနှင့်ညီညွတ်သော အစားအစာများ စားသုံးခြင်း၊ ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှု ပုံမှန်ပြုလုပ်ခြင်းနှင့် ဆရာဝန်ညွှန်ကြားချက်များကို လိုက်နာခြင်းဖြင့် ဆီချိုရောဂါကို ထိရောက်စွာ ထိန်းချုပ်နိုင်ပါသည်။

ဤဆောင်းပါးကို မျှဝေခြင်းဖြင့် ဆီချိုရောဂါအကြောင်း သိရှိလိုသူများကို အထောက်အကူပြုပါ။